Οι μεγάλες, παθιασμένες αγάπες είναι αδύνατον να κρυφτούν. Και γιατί άλλωστε να κρυφτούν. Πρέπει να τις φωνάζεις και να τις δείχνεις. Ιδίως όταν πρόκειται για την ισπανική ανδαλουσιάνικη γη. Τη χαρά του κάθε ταξιδιώτη! Εκεί όπου θέλεις δεν θέλεις γίνεσαι ένας μικρός καλλιτέχνης ανακαλύπτοντας ταλέντα κρυμμένα, στη γη του ήλιου, του φλαμένκο, των ταυρομαχιών (το μόνο άσχημο κομμάτι για μας, αλλά τόσο μέσα στο αίμα τους γι΄αυτούς), στη γη όπου διαδραματίζεται το σκηνικό μιας από τις διασημότερες όπερες όλων των εποχών της φλογερής τσιγγάνας Carmen του Bizet, της τραγουδιστής ανδαλουσιάνικης ισπανικής προφοράς, της γης που έχει γεννήσει και χαρίσει στην ανθρωπότητα ζωγράφους, συγγραφείς, καλλιτέχνες. Η πάτρια γη του Federico García Lorca, του Pablo Picasso, του Diego Velásquez, του Antonio Banderas.
Η πανέμορφη γη που οφείλει το όνομά της στους Άραβες (Al Andalus) που “κεντιέται” από τη “χιονισμένη οροσειρά” της Sierra Nevada (Σιέρρα Νεβάδα), από τις παραλίες της Costa del Sol (της ακτής του ήλιου), τις ατέλειωτες εκτάσεις με τις ελιές, τα ιστορικά άσπρα της χωριά (Pueblos Blancos) που δε διακτινίζουν σε Χώρες Κυκλαδίτικων νησιών και που τόσο ταιριάζουν, όσο παράξενο κι αν ακούγεται, στο ανδαλουσιάνικο τοπίο. Η Ανδαλουσία με τα σημαντικά ιστορικά της μνημεία, ένα υπαίθριο μουσείο που σε μεταφέρει σε άλλες εποχές. Εκεί που η Ανατολή συναντά τη Δύση στην κυριολεξία και όλοι οι πολιτισμοί (μουσουλμανικός, εβραϊκός, χριστιανικός) γίνονται ένα.
Εδώ, σε αυτή τη γη, και συγκεκριμένα στην πανέμορφη Ronda, “έχασαν” το μυαλό τους ο Ernest Hemingway και ο Orson Welles.
Ένα τριήμερο πέρασμα από τρείς πανέμορφες πόλεις της Ανδαλουσίας, απλώς σε κάνει να νοσταλγείς και να προγραμματίζεις το αμέσως επόμενο ταξίδι σου εκεί, αφού είναι αδύνατον να την αποχαιρετήσεις.
Γρανάδα – Tierra soñada por mí – Ένα ταξίδι στο χρόνο
Ο Μεξικανός ποιητής Francisco de Icaza, που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Ισπανία, είχε γράψει: “… que no hay en la vida nada como la pena de ser ciego en Granada” (δεν υπάρχει μεγαλύτερο κρίμα στη ζωή από το να είσαι τυφλός στη Γρανάδα)! Τί να πρωτοπεί κανείς για την ομορφότερη, μακράν, και ιστορικότερη πόλη-κόσμημα όλης της Ισπανίας! Η πόλη που το όνομά της σημαίνει “Ροδιά”, πιθανότατα από τις πολλές ροδιές που καλλιεργούνται στην περιοχή (granada=ροδιά). Εκεί που ξεχυλίζουν η ποίηση, η μουσική, η τέχνη, ο πολιτισμός. Που σε μαγεύει η απίστευτη αρχιτεκτονική.
Η πόλη του μισού εκατομμυρίου κατοίκων, που κοσμείται από το υπέροχο “Κόκκινο Φρούριο” των Μαυριτανών, “το μαργαριτάρι ανάμεσα στα σμαράγδια” όπως το περιέγραφαν οι Μαυριτανοί ποιητές, την φημισμένη Αλάμπρα (Al-Hamrã), ένα εξαιρετικό δείγμα ισλαμικής αρχιτεκτονικής του 14ου αι., που έχει ανακηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από το 1984. Θεωρείται αδιανόητο να επισκεφθεί κάποιος τη Γρανάδα και να μην δει την Αλάμπρα, ένα από τα 7 θαύματα του σύγχρονου κόσμου. Το μέρος όπου ζωντανεύουν οι Χίλιες και Μία Νύχτες!
Αποτελείται από υπέροχα ανάκτορα (Palacios Nazaríes και το παλάτι του Carlos V), πύργους, φρούρια (Alcazaba), πολυτελείς κατοικίες, ειδυλλιακούς κήπους (Generalife, Χενεραλίφε, που σημαίνει “κήπος του παραδείσου”) γεμάτους λιμνούλες με νούφαρα, σιντριβάνια, δέντρα – δάφνες, κυπαρίσσια, ελιές, τριανταφυλλιές και υπέροχα λουλούδια. Είναι αδύνατον να περιγράψει κάποιος την Αλάμπρα όσα πομπώδη λόγια κι αν χρησιμοποιήσει. Μόνο όταν την επισκεφθεί από κοντά και την γυρίσει βήμα προς βήμα σε όλες τις γωνιές της θα μπορέσει να καταλάβει πόσο εντυπωσιακή είναι. Και δεν είναι καθόλου υπερβολή να πει κανείς ότι αξίζει χίλιες φορές ένα ταξίδι στη Γρανάδα μόνο και μόνο για να δει την Αλάμπρα.
Ο θρύλος λέει ότι οι Μαυριτανοί έκλαιγαν όταν εγκατέλειπαν τη Γρανάδα εκδιωκόμενοι από τους Χριστιανούς, και ότι η μητέρα του τελευταίου Μαυριτανού σουλτάνου της Γρανάδας, Boadbil, του είπε όταν αυτός παρέδωσε το βασίλειό του και βαδίζοντας προς την εξορία έκλαιγε αντικρύζοντάς το, “αυτό που δεν μπόρεσες να υπερασπίσεις με τα όπλα, μην πιστεύεις ότι θα το κρατήσεις με τα δάκρυα, κλάψε τώρα σα γυναίκα γι’ αυτό που δεν μπόρεσες να υπερασπίσεις σαν άντρας”. Δικαιολογημένα όλα!
O Federico García Lorca είχε γράψει για την πόλη του, “ο χρόνος είναι πιο γλυκός και κυλάει πιο αργά στη Γρανάδα από κάθε άλλη πόλη της Ισπανίας”.
Η Γρανάδα, ή άλλιώς “η Δαμασκός της Ανδαλουσίας”, είναι κτισμένη στους πρόποδες της Σιέρρα Νεβάδα και στη συμβολή των ποταμών Beiro, Darro και Genil. Τα σημάδια του παρελθόντος της τα συναντάει κανείς σε κάθε του βήμα. Κάτι το οποίο δίνει και αυτή τη μοναδικότητα στους ανθρώπους της. Γνωστή και για το διάσημο πανεπιστήμιό της, ένα από τα καλύτερα της Ισπανίας, η πόλη σφύζει από ζωή και νιάτα 24 ώρες το 24ωρο. Κι αυτός είναι και ο λόγος που η Γρανάδα κατέχει τον τίτλο της πόλης που δεν κοιμάται ποτέ, στην κυριολεξία.
Γύρω από την Αλάμπρα βρίσκονται οι τρεις ιστορικές γειτονιές της πόλης: To Albaicín, η αραβική γειτονιά (ανακηρύχθηκε Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 1994), το Sacromonte, η γειτονιά των τσιγγάνων και των σπηλιών τους, και το Realejo η εβραϊκή γειτονιά.
Το Albaicín είναι ένας μικρός λαβύρινθος, γεμάτος ανηφορικά στενά πετρόστρωτα σοκάκια (ξεχάστε δια παντός τα τακούνια οι κυρίες) τόσο στενά που είναι αδύνατον να περάσει καν αυτοκίνητο, πλατείες, εκκλησίες, γραφικά μαγαζάκια, άπειρα tapas-bars, εστιατόρια (προτείνεται με το χέρι στην καρδιά το καταπληκτικό Casa Torcuato), αυλές με γεράνια, μπουκαμβίλιες, νυχτολούλουδα και γιασεμιά, που η μυρωδιά τους σου σπάει τη μύτη. Και όπως χάνεσαι στα στενοσόκακα βγαίνεις στην πλατεία Plaza San Nicolás όπου βρίσκεται και η ομώνυμη εκκλησία και βρίσκεσαι σε ένα καταπληκτικό φυσικό μπαλκόνι με θέα όλη την Αλάμπρα (Mirador San Nicolás). Ειδικά, το βράδυ η θέα είναι ονειρική!
Συνεχίζεις το περπάτημα και προχωρώντας, αρχίζεις να ακούς μουσικές και τραγούδια φλαμένκο. Συνειδητοποιείς εύκολα ότι έχεις φτάσεις στο Sacromonte, ένα από τα πιο γραφικά σημεία της Γρανάδας, τη Γειτονιά των Τσιγγάνων, με τις περίφημες σπηλιές-σπίτια τους (las Cuevas). Λίγες πια έχουν απομείνει αλλά χαρακτηριστικές. Οι ντόπιοι λένε ότι το πιο αυθεντικό φλαμένκο το παίζουν οι τσιγγάνοι μουσικούς μέσα στις σπηλιές αυτές με τον παραδοσιακό διάκοσμο. Οι τσιγγάνοι εγκαταστάθηκαν στην πόλη μετά την κατάκτησή της. Σε αυτή γειτονιά γεννήθηκε η περίφημη συλλογή ποιημάτων του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, “Romancero Gitano”, που αποτελούν φόρο τιμής στην τσιγγάνικη κουλτούρα.
Η ήσυχη γειτονιά του Realejo με τα πανέμορφα σπίτια και δρομάκια κλείνει το ιστορικό τρίπτυχο.
Η πόλη δεν περιορίζεται όμως μόνο στο ιστορικό της κομμάτι. Γεμάτη πάρκα, πανέμορφα κτίρια, εκκλησίες, αμέτρητα tapas-bars (λέγεται ότι κάποιος στη Γρανάδα μπορεί να ζήσει μόνο τρώγοντας τάπας – τόσο πολλά είναι και τόσο πλούσιες οι ποσότητες – είναι γεγονός), μαγαζιά, όμορφους δρόμους, πλατείες με αγάλματα, αποτελεί έναν ζωντανό πίνακα που όλοι μπορούν να “αγγίξουν”. Εύκολα περπατίσιμη σε τραβάει να την εξερευνήσεις.
Στην Plaza del Triunfo βρίσκεται το κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου της πόλης, μια περιοχή στολισμένη με δενδροφυτεμένους και λουλουδάτους δρόμους, βιτρίνες και πολυάριθμα νεοκλασσικά κτίρια. Την περιοχή διασχίζει η γνωστή κεντρική οδός Calle Gran Via de Colón που σε βγάζει στα δεξιά σου στην όμορφη σιδερένια πόρτα που οδηγεί στο δρόμο για τον Καθεδρικό ναό (πριν όμως αρχίσετε την επίσκεψη, επιβάλλεται να γευτείτε σε ένα από τα καφέ, ένα πιάτο churros con chocolate – Θεϊκή γεύση!).
Ο Καθεδρικός ναός της πόλης, ξεκίνησε να κατασκευάζεται τον 1529 (περίοδος της Ισπανικής Αναγέννησης) και χρειάστηκε πάνω από ενάμισι αιώνα για να αποπερατωθεί (1703). Αρχικά, στη θέση του υπήρχε το κεντρικό τζαμί της πόλης. Είναι γεμάτος από καλλιτεχνικά αριστουργήματα διάσημων ζωγράφων και γλυπτών. Σε ένα από τα παρεκκλήσια του (Capilla Real) υπάρχει επίσης το μαυσωλείο όπου φυλάσσονται οι σοροί και τα αγάλματα των Καθολικών βασιλιάδων της Ισπανιάς (Reyes Católicos), Φερδινάνδου και Ισαβέλλας.
Διασχίζοντας τους δρόμους και δρομάκια της πόλης, συναντάς κρυμμένους “θησαυρούς” σε κάθε βήμα. Μικρές πλατειούλες ξεπετάγονται γεμάτες εστιατόρια, καφέ και μπαρ. Μέσα σε στοές μικρά μαγαζάκια με ανδαλουσιάνικες μυρωδιές…. Συνέχεια βλέπεις, ανακαλύπτεις, ερωτεύεσαι ξανά και ξανά την πόλη.
Είναι αδύνατον να πω πόσες μέρες χρειάζονται για να δει και να νιώσει κάποιος τη Γρανάδα. Μάλλον χρειάζεται μια ζωή ολόκληρη!
Μάλαγα – H βασίλισσα της Ακτής του Ήλιου (Costa del Sol)
Η πόλη με το καλοκαίρι σχεδόν όλο το χρόνο. Φτάνεις αρχές Οκτωβρίου και η θερμοκρασία είναι 31οC! Κάθε Βορειοευρωπαίος τουρίστας που σέβεται τον εαυτό του, κυρίως αν είναι σε ηλικία μεταξύ 50 και 150 χρονών, περνάει τις διακοπές του στην ηλιόλουστη Μάλαγα. Επίσης κάθε πορωμένος φαν (όπως η γράφουσα) του Αντόνιο Μπαντέρας, την επισκέπτεται συχνά-πυκνά με την ελπίδα (που πεθαίνει πάντα τελευταία) να πετύχει τον Αντωνάκη να πίνει τον καφέ του σε κάποιο από τα beach bar της παραλίας της πόλης, αφού εκεί έχει γεννηθεί ο Ισπανός σταρ και επισκέπτεται την πόλη του αρκετά συχνά.
Η Μάλαγα, με το που προσγειώνεσαι και βγαίνεις από το αεροδρόμιο, σε μεταφέρει κατευθείαν σε αυτό που λέμε “εξωτικό καλοκαίρι μέσα στο χειμώνα”.
Πόσο δε μάλλον όταν φτάνεις στο ξενοδοχείο και από το μπαλκόνι του δωμάτιό σου έχεις πιάτο όλη την παραλία με τους φοίνικες! Εμείς, επειδή φτάσαμε βράδυ, απολαύσαμε όλη την υπέροχη θέα το πρωϊ μόλις ξυπνήσαμε και μείναμε, όπως καταλαβαίνετε, με το στόμα ανοιχτό!
Λοιπόν, η τουριστική, όμορφη και ιστορική (τόσο πολύ ιστορική που θα εκπλαγείτε, αν αυτό που έχετε στο μυαλό σας για την πόλη είναι μόνο φοίνικες, παραλία και λατίνοι εραστές) Μάλαγα, συγκαταλέγεται στις παλαιότερες πόλεις τους κόσμου! Iδρύθηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. από τους Φοίνικες κάτω από το όνομα «Malaka» (έτσι να σας τσιγκλίσω λίγο, δεν σας βάζω τον σωστό τόνο 🙂 και ναι, την ίδια αντίδραση με σας είχα και εγώ όταν είδα το όνομα με τους λατινικούς χαρακτήρες).
Από τη στιγμή της μαυριτανικής κατάκτησης της Ιβηρικής το 711, αναδείχθηκε σημαντικό αστικό κέντρο και στολίστηκε με δύο όμορφα κάστρα που αγναντεύουν από ψηλά τη θάλασσα, την παραλία και την πόλη, την Alcazaba και το Castillo de Gibralfaro.
Κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφύλιου διαδραματίστηκε στη Μάλαγα ένα από τα πιο αιματηρά επεισόδια του πολέμου, η σφαγή χιλιάδων κατοίκων και στρατιωτών που διέφευγαν από την πόλη κάτω από τα πυρά των εθνικιστών (γνωστή ως La Desbandá)
Η Μάλαγα όμως, εκτός όλων των ανωτέρω, είναι η γενέτειρα του μεγάλου Ισπανού ζωγράφου Pablo Picasso και φυσικά στην πόλη υπάρχει και το αντίστοιχο μουσείο. Βέβαια, μουσεία αφιερωμένα στον ζωγράφο υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Ναι, αλλά αυτό εδώ έχει την μοναδικότητα να βρίσκεται στην πόλη που τον γέννησε και η αύρα του είναι διαφορετική. Όπως, καταλαβαίνετε, η Μάλαγα είναι μία πόλη που βρίθει από καλλιτεχνικά δρώμενα και εκθέσεις (το διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι) και φυσικά έργα του Πικάσο παντού.
Χάρη στην εξωτική ομορφιά και στο καλοκαιρινό, ηλιόλουστο τοπίο και κλίμα της, περιστοιχίζεται από φοίνικες σε κάθε βήμα, ενώ τα πάρκα της είναι χαρά θεού με τα συντριβάνια τους, τα δέντρα και τα φυτά τους. Οι πανέμορφοι λεωφόροι της, τόσο στην παραλιακή όσο και πιο εσωτερικά, σε “διασταυρώνουν” με άμαξες που βολτάρουν τον κόσμο σαν να παίρνουν μέρος σε τηλεοπτική σειρά εποχής, με υπέροχα κτίρια, όπως το Δημαρχείο και το Πανεπιστήμιο και με κατοικίες αποικιακού στυλ που σε μεταφέρουν αυτόματα στα Κανάρια νησιά (εμένα τουλάχιστον αυτός ο συνειρμός ήρθε στο μυαλό μου όταν τα είδα). Στο κέντρο της πόλης βρίσκονται εκατοντάδες tapas-bar ιδανικό σημείο για να γευτεί κανείς τα διάσημα παραδοσιακά ισπανικά τάπας και την μπύρα. Η ατμόσφαιρα θυμίζει ένα συνεχές καλοκαίρι. Όλος ο κόσμος κάθεται έξω στις πλατείες, τρώει, πίνει και απολαμβάνει. Η βόλτα είτε το πρωί, είτε το βράδυ στην παραλία της πόλης την Playa de la Malagueta είναι απόλαυση. Σε όλο το μήκος της παραλίας υπάρχουν εστιατόρια, κόσμος πάει κι έρχεται, ποδήλατα, ρόλερς, joggers, λουόμενοι. Σκέφτεστε τίποτε καλύτερο από αυτό όταν η θερμοκρασία το βράδυ τον μήνα Οκτώβριο φτάνει χαλαρά τους 24oC;;!
Ronda – Η πόλη που αγάπησαν ο Ernest Hemingway και ο Orson Welles
Ο πρώτος εμπνεύστηκε εδώ την ιστορία του “Για ποιόν χτυπά η καμπάνα”. Κατά τη διάρκεια του ισπανικού Εμφυλίου οι Δημοκρατικοί έριχναν τους φασίστες από το βράχο στο φαράγγι El Tajο (στην κορυφή του οποίου σήμερα βρίσκονται τα σπίτια της πόλης). Το δρομάκι που οδηγεί στο σημείο αυτό σήμερα ονομάζεται “Paseo de Hemingway”.
Ο δεύτερος είχε δηλώσει ότι “Δεν έχει σημασία που γεννήθηκε κανείς αλλά πού επιλέγει να πεθάνει” και επέλεξε τη Ronda. Εδώ βρίσκονται οι στάχτες του τοποθετημένες σε ειδικό σημείο στην ιδιοκτησία Recreo San Cayetano του παλιού φίλου του ταυρομάχου Antonio Ordóñez.
Η όμορφη πόλη της Ronda όπου βρίσκεται η παλαιότερη αρένα ταυρομαχία της Ισπανίας (στην Plaza de Toros) είναι ορεινή και βρίσκεται σε περίπου 800 μέτρα ύψος. Την ίδρυσαν Κέλτες και αυτό εξηγεί την στιγμαία συμπάθεια που ένιωσα για την πόλη, αφού η ιστορία των Κελτών είναι μια ακόμη μεγάλη μου αγάπη.
Μια στάλα όλοι και όλοι οι κάτοικοί της, με το ζόρι μαζεύονται 35.000.
Ο ποταμός Guadalevin τη χωρίζει στα δύο. Από την υπέροχη Αλαμέδα της, κατευθύνεσαι στο ήσυχο πάρκο που σε βγάζει στο μπαλκόνι-θέα της πόλης, όπου πραγματικά σε πιάνει ίλιγγος καθώς κοιτάζεις προς τα κάτω. Η πόλη συνδέεται με τρείς γέφυρες, η ψηλότερη φτάνει τα 120 μέτρα. Τόσο επιβλητικές όλες που αποτελούν σήμα κατατεθέν για τους επισκέπτες της πόλης και για τους κάθε είδους φωτογράφους. Η βόλτα στο μονοπάτι ξέροντας ότι έχεις στο πλάϊ σου τον γκρεμό σε βγάζει στη μέση της γέφυρας όπου αν έχεις το κουράγιο μπορείς να χαζεύεις με τις ώρες το κενό που απλώνεται από κάτω από τα πόδια σου! Η θέα στην κοιλάδα μοναδική και αξέχαστη, με τον δρόμο Camino de los Molinos να φαντάζει σαν φίδι. Την άνοιξη είναι ολάνθιστη.
Στη Ronda βρίσκεται και η παλαιότερη από ότι λέγεται αρένα ταυρομαχιών της Ισπανίας. Ο γεννημένος στην πόλη, το 1695, Francisco Romero, ήταν αυτός που εφηύρε, και χρησιμοποιείται έκτοτε από τους ταυρομάχους, το κόκκινο πανί. Ο εγγονός του, Pedro Romero (1754-1839), ήταν ένας από τους διασημότερους Ισπανούς ταυρομάχους και Ιδρυσε στην πόλη την Σχολή των Ταυρομαχιών.
Από δω κι από κει ξεπετάγονται ήχοι κιθάρας και μελωδίες από πλανόδιους μουσικούς. Είναι αδύνατον να μην ακούσεις μελωδία στην Ανδαλουσία, όπου τραγουδούν και χορεύουν ακόμη και οι πέτρες!
Η Ronda είναι μια πόλη που δεν της λείπει απολύτως τίποτε (πλην ίσως της θάλασσας, αλλά αυτή δεν θα ταίριαζε σε τίποτε με το άγριο τοπίο της).
Όμορφες πλατείες, πάρκα, εκκλησίες (η πιό γραφική είναι η Santa María del Mayor στην πλατεία Plaza Duquesa de Parcent), εστιατόρια απλά, πιο κυριλέ, όλα σερβίρουν τα παραδοσιακά τάπας και την κλασική cerveza (μπύρα). Μια πόλη που σίγουρα οι περισσότεροι τουρίστες που θα συναντήσεις είναι εσωτερικοί τουρίστες, δηλαδοί Ισπανοί.
Αν κάποιος ψάχνει αυτό που δίνει μια διαφορετική πινελιά στον πίνακα “Ανδαλουσία”, τότε η επίσκεψη στη Ronda θα του προσφέρει ακριβώς αυτό. Δεν είναι τυχαία η τρίτη σε επισκεψιμότητα πόλη της Ανδαλουσίας!
Hasta luego, λοιπόν, μέχρι την επόμενη επίσκεψη στην αγαπημένη χώρα!
Besos
Doña Filitsa 😊
Πεπορέ... 