Ένα τραγούδι, μια ιστορία – “La negra Tomasa”

Το τραγούδι γράφτηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’30 (1937) από τον Κουβανό συνθέτη μουσικό Guillermo Rodríguez Fiffe. Έχει ερμηνευτεί, εκτός από τον Compay Segundo (Buena Vista Social Club), και από το γνωστό Μεξικάνικο ροκ-γκόθικ γκρουπ Caifanes που το έχουν διασκευάσει τρείς φορές, δεδομένης της επιτυχίας που γνώριζε στις συναυλίες τους. Γράφτηκε σε ρυθμό cumbia, φολκλορική παραδοσιακή μουσική (https://www.youtube.com/watch?v=14lsFs1GrnU), και σε ένα στυλ πολύ πιο αργό και διαφορετικό απο αυτό που έγινε γνωστό σε στυλ ανάλαφρο και χορευτικό από τον Compay Segundo.

Το γκρούπ έπαιζε το συγκεκριμένο τραγούδι πάντα στο τέλος κάθε συναυλίας του (εκείνη την εποχή στο Μεξικό η μουσική ροκ ήταν περιθωριοποιημένη και έψαχναν διάφορους τρόπους για να περάσουν τα μηνύματά τους – το συγκεκριμένο τραγούδι δεν επελέγει τυχαία απο το γκρούπ δεδομένου ότι κάποια μέλη του προέρχονταν από εργατικές περιοχές της χώρας – κάποιοι άλλοι το συνδέουν με την ηρωίνη όπως και τα περισσότερα τραγούδια του γκρούπ).

Ποιά είναι όμως η Negra Tomasa;
Η Negra Tomasa είναι πνεύμα της αφροκουβανέζικης θρησκείας (μαγείας) Σαντερία.
Το κανονικό της όνομα ήταν Tomasa del Valle Castro και είχε γεννηθεί στις 15 Αυγούστου του 1632 στην Hacienda de Cacao en Birongo, Edo. Miranda.  Η μητέρα της λεγόταν Dorotea Castros, ενώ ο πατέρας της ήταν άγνωστος λευκός.
Η Τομάσα μεγάλωσε στο αγρόκτημα και ασχολήθηκε με τις εργασίες που έκαναν εκείνη την εποχή όλοι οι σκλάβοι. Στα 16 της παντρεύτηκε τον 48χρονο Ismael Yaguaru. Έζησαν μαζί 36 χρόνια. Δεν άφησαν απογόνους. Ο άντρας της πέθανε το 1688, ενώ η Τομάσα, το 1708, σε ηλικία 72 ετών. Κάπνιζε πούρα και στη συνέχεια «διάβαζε» τα φύλλα του καπνού.