H γιορτή του φωτός, της ελπίδας και της πίστης – Sankta Lucia

Kάθε χρόνο στις 13 Δεκεμβρίου, σε ολες τις σκανδιναβικές χώρες (Σουηδία, Νορβηγία, Φινλανδία και Δανία), αλλά και σε κάποιες άλλες όπως η Ιταλία, η Μάλτα και η Γερμανία, γιορτάζεται η μνήμη της Αγίας Λουκίας ή San(k)ta Lucia. Σύμφωνα με την σκανδιναβική παράδοση, είναι η γιορτή του φωτός σε μια εποχή του χρόνου όπου βασιλεύει το σκοτάδι (σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο η 13^η Δεκεμβρίου είναι η μικρότερη μέρα του χρόνου) και ισοδυναμεί με την έναρξη του δωδεκαήμερου των γιορτών μέχρι τα Χριστούγεννα.

Η Αγία Λουκία ήταν ένα νεαρό κορίτσι, χριστιανή, γεννημένη το 283 μ.Χ στις Συρακούσες της Ιταλίας, η οποία μαρτύρησε και θανατώθηκε για την πίστη της το 304 μ.Χ. Σύμφωνα με την ιστορία, η Αγία Λουκία προμήθευε κρυφά με φαγητό τους κυνηγημένους χριστιανούς στη Ρώμη οι οποίοι ζούσαν σε κατακόμβες. Για να έχει ελεύθερα τα χέρια της και να μεταφέρει τα φαγητά φόραγε στο κεφάλι ένα στεφάνι με κεριά για να φωτίζει το δρόμο της, εξ ού και το όνομα Lucia = φως (lux, lucis).

Είναι άγνωστο πως έφτασε να γιορτάζεται αυτή η γιορτή στην Σκανδιναβία. Πολλοί θεωρούν ότι την έφεραν Γερμανοί έμποροι, ιερωμένοι προτεστάντες που ταξίδευαν στην Ευρώπη ή ακόμη και οι Βίκινγκς. Το σίγουρο είναι ότι η Αγία Λουκία, σε όλες τις χώρες που γιορτάζεται και ανεξαρτήτως των μύθων που την εκολουθούν, θεωρείται ότι φέρνει την ελπίδα, το φώς και την πίστη ότι κάτι καλό θα ακολουθήσει.

Είναι μία πολύ όμορφη παραδοσιακή γιορτή  και τα τραγούδια που ψάλλονται από νεανικές χορωδίες αυτή την ημέρα είναι χαρμόσυνα. Παρακκολουθώντας τη γιορτή είναι σαν να μεταφερέσαι σε έναν άλλο τόπο, μαγικό και φωτεινό, σχεδόν ξωτικό! Το «ρόλο» της Sankta Lucia τον έχει πάντα ένα νέο κορίτσι το οποίο είναι ντυμένο στα άσπρα όπως και τα υπόλοιπα παιδιά της χορωδίας, φοράει μία κόκκινη ζώνη και στο κεφάλι της έχει ένα στεφάνι απο κλαδιά βατόμουρων (lingonberry) τα οποία είναι πολύ δημοφιλή και είναι πάντα καταπράσινα μέσα στο χειμώνα γι΄αυτό και συμβολίζουν την αρχή και τη νέα ζωή. Πάνω στο στεφάνι τοποθετούνται αληθινά αναμμένα κεριά για να φωτίζουν το “σκοτάδι”.

Η γιορτή είναι πολύ δημοφιλής στη Σουηδία όπου το κλασσικό τραγούδι της Αγίας Λουκίας τραγουδιέται πάνω στην πρωτότυπη ιταλική μουσική. Τα λόγια βέβαια διαφέρουν εντελώς. Η σουηδική εκδοχή αναφέρεται φυσικά στο φώς και στην αναγέννηση ενώ η ιταλική αναφέρεται στη θάλασσα και την περιοχή της Santa Luciaπου βρίσκεται στον κόλπο της Νάπολης.

Η  συγκεκριμένη γιορτή παρουσιάστηκε σε μια παγανιστική εκδοχή τον 16^ο αι. όμως ο συστηματικός εορτασμός, με τη σημερινή του μορφή, ξεκίνησε στα τέλη του 18^ο με αρχές του 19^ο αι. στην Σουηδία.

Την ημέρα της Sankta Lucia ετοιμάζονται τα παραδοσιακά γλυκά της που λέγονται «Lussekatts», μπισκότα με σαφράν και σταφίδες τα οποία τα τρώνε με το πρωϊνό τους.

Επίσης ετοιμάζουν τα γνωστά “pepperkakor” άλλο ένα είδος μπισκότου με τζίντζερ τα οποία τα μοιράζουν τα παιδιά ντυμένα με τις χαρακτηριστικές στολές τους όταν επισκέπτονται σπίτια ηλικιωμένων καθώς και νοσοκομεία, τραγουδώντας την Sankta Lucia. Αυτή την ημέρα οι οικογένειες συνοδεύουν το φαγητό τους με το γνωστό ζεστό κρασί glögg που έχει μέσα γαρύφαλλα, πορτοκάλι, αμύγδαλα και σταφίδες.

Το τραγούδι της Sankta Lucia είναι σίγουρο ότι θα σας αρέσει και θα σας «μεταφέρει» και εσάς κάπου στο βορρά μια κρύα νύχτα του χειμώνα όπου το φως ειναι ανύπαρκτο και μόνο η φλόγα των κεριών φωτίζει…